Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 35

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 36
JASPedia

Postacie środa, 26 lutego 2014 16:26   |  

Witczak Mikołaj

Witczak Mikołaj (ur. 1 XII 1857 Bieździadów - zm. 20 II 1918 Jastrzębie) - lekarz, właściciel uzdrowiska i dóbr rycerskich w Jastrzębiu

Mikołaj Witczak urodził się 1 grudnia 1857 r. w wielkopolskim Bieździadowie (obecnie w gminie Żerków). Absolwent Gimnazjum i Liceum Świętej Marii Magdaleny w Poznaniu (Königlische Marien-Gymnasiums in Posen). W gimnazjum-liceum poznał Jana Kasprowicza, który bywał u Witczaków w Bieździadowie. Studiował medycynę na uniwersytecie w Gryfii (Greifswald) od 1 listopada 1880 r. do jesieni 1882 r., gdzie należał do Towarzystwa Naukowego Akademików Polaków (pełnił w nim rolę bibliotekarza) zwanego "Polonia". Przez następne 3 semestry (od 25 listopada 1882 do 31 maja 1884) studiował w Berlinie (Königlichen Friedrich-Wilhelms-Universität) , gdzie również działał w Towarzystwie Naukowym Akademików Polaków, którego był prezesem. 5 czerwca 1884 r. powrócił na jeden semestr na uniwersytet w Griefswaldzie, a 14 marca 1885 r. złożył krajowy egzamin na lekarza praktycznego. Rok później rozpoczął pracę w jastrzębskim uzdrowisku. Wraz z właścicielem zdrojowiska bankierem Juliuszem Landauem podjął starania o ukierunkowanie działalności w stronę lecznictwa dziecięcego. Zasiadał w komitecie zmierzającym do powołania zakładu dla dzieci katolickich oraz w zarządzie szkoły w Jastrzębiu Dolnym. W 1893 r. zawarł związek małżeński z Niemką Marią Anną von Adlersfeld. Zaowocował on przyjściem na świat piątki dzieci: Mikołaja (ur. 2 VII 1896 - 25 IV 1976), Karola (ur. 1899 - zm. 4 XII 1900), Józefa (ur. 29 VII 1900 - zm. 6 IX 1987) oraz dwie córki: Józefa i bez imienna, które zmarły w wieku niemowlęcym.

W 1894 r. opublikował przewodnik-informator „Sool-Bad Königsdorf-Jastrzemb”, a dwa lata później zakupił zdrojowisko od niemieckiego bankiera Juliusza Landau’a. Odtąd jastrzębskie zdrojowisko przeżywało okres prosperity. Dzięki staraniom doktora powstawały nowe sanatoria, pensjonaty oraz infrastruktura elektryczna, wodociągowa i kanalizacyjna, a uzdrowisko uzyskało połączenie kolejowe. W okresie tym powstały m.in. Dom św. Józefa, nowy budynek Łazienek (obecnie Galeria Historii Miasta), Sanatorium Spółki Brackiej. Dr Witczak był członkiem Towarzystwa Lekarzy Polaków. Wybuch I wojny światowej przyniósł uzdrowisku regres. W listopadzie 1917 r. sprzedał kurort niemiecko-austriackiemu Towarzystwu Zdrojowemu (Bädergesellschaft) z Berlina. Zmarł 20 lutego 1918 r. w Jastrzębiu. Został pochowany w grobowcu przy kościele pw. św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym.

Imię doktora Mikołaja w jastrzębiu-Zdroju nosi jedna z ulic, Park Zdrojowy oraz Zespół Szkół nr 9.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mikołaj Witczak (born 1 December 1857 in Bieździadów, died 20 February 1918 in Jastrzębie) – physician, owner of the spa and knightly estates in Jastrzębie.

Mikołaj Witczak was born on 1 December 1857 in Bieździadów in the Wielkopolskie province (currently part of the Żerków commune). After completing the secondary school in Wrocław, where he met Jan Kasprowicz, he studied in Berlin and Würzburg. While in Berlin, he was active in the Society of Polish Academics, which he headed in 1883 and 1884. He graduated in 1885, and began working as a spa physician in Jastrzębie a year later. Together with the spa owner, banker Juliusz Landau, he tried to focus spa operations on child health care. He joined a committee whose goal was to established a facility for Catholic children and in the board of the school in Jastrzębie Dolne. In 1893, he married Maria Anna von Adlersfeld from Germany. The couple had five children: Mikołaj (b. 2 July 1896, d. 25 April 1976), Karol (b. 1899, d. 4 December 1900), Józef (b. 29 July 1900, d. 6 September 1987), as well as two girls: Józefa and an unnamed daughter, both of whom died during infancy.

In 1894, he published a guide titled “Sool-Bad Königsdorf-Jastrzemb”, and two years later he purchased the spa from the German banker Juliusz Landau. Thus began a period of prosperity for the Jastrzębie-based spa. Thanks to Witczak’s efforts, new sanatoria and boarding houses were built, electrical, water supply and sewage infrastructure was installed and the spa gained a rail connection. The new additions during that period included St. Joseph’s House, new Baths building (nowadays, the Gallery of City History) and the Bracka Company Sanatorium. Unfortunately, the spa went through a slump due to the outbreak of World War I. In his final years, Witczak sold the spa to a German-Austrian Spa Association, stipulating however that the contract may be nullified by him or his heirs. Witczak died on 20 February 1918 in Jastrzębie. His mortal remains were buried in a tomb at St. Catherine’s Church in Jastrzębie Górne.

One of the streets, the Spa Park as well as the School Complex no. 9 in Jastrzębie-Zdrój were all named after Dr Witczak.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Witczak Mikołaj (1. 12. 1857 Bieździadów – 20. 2. 1918 Jastrzębie) - lékař, majitel lázní a rytířského panství v Jastrzebie
Mikuláš Witczak se narodil 1. prosince 1857 ve velkopolském Bieździadowie (nyní součást obce Żerków). Po absolvování gymnázia ve Wroclawi, kde se seznámil s Janem Kasprowiczem, studoval v Berlíně a Würzburgu. V Berlíně působil ve Vědecké společnosti akademiků Poláků a v letech 1883-1884 byl jejím předsedou. Diplom získal v roce 1885 a o rok později začal pracovat jako lékař v lázních v Jastrzebie. Společně s majitelem lázní, bankéřem Juliem Landauem usiloval o zaměření činnosti lázní na obor dětského lékařství. Zasedal ve výboru, který plánoval zřízení ústavu pro katolické děti, a v představenstvu školy v Jastrzebie Dolne. V roce 1893 uzavřel manželský sňatek s Němkou Marií Annou von Adlersfeld. Měli spolu pět dětí: Mikuláše (2. 7. 1896 – 25. 4. 1976), Karla (1899 – 4. 12. 1900), Josefa (29. 7. 1900 – 6. 9. 1987) a dvě dcery: Josefínu a bezejmennou, které zemřely krátce po narození.

V roce 1894 vydal průvodce - informátor „Sool-Bad Königsdorf-Jastrzemb” a o dva roky později lázně koupil od německého bankéře Julia Landaua. Od té doby prožívaly jastrzebské lázně období prosperity. Díky doktorovu úsilí vznikala nová sanatoria, penzióny a byly stavěny inženýrské sítě - elektrická, vodovodní a kanalizační. Lázně také získaly železniční spojení. V této době byly postaveny mj. Dům sv. Josefa, nová budova Lázní (dnes Galerie dějin města), Sanatorium Bratrského spolku. Bohužel propuknutí 1. světové války přineslo lázním regresi. Ke konci svého života prodal Witczak lázně německo-rakouské Lázeňské společnosti, avšak s tou výhradou, že smlouva může být zrušena prodávajícím nebo jeho dědici. Zemřel 20. února 1918 v Jastrzebie. Jeho ostatky byly uloženy v hrobce u kostela sv. Kateřiny v Jastrzebie Górne.

Jména doktora Mikuláše v Jastrzebie-Zdroji nese jedna z ulic, Lázeňský park a Integrovaná škola č. 9.

Źródła:

  • Boratyn M., Mazur D.: Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska 1861-1994, Jastrzębie-Zdrój 2011.
  • Mrożkiewicz J., Zapomniany życiorys śląskiego powstańca, Mikołaj Witczak jr. „Wspomnienia” i „Przyczynki”, Jastrzębie-Zdrój 2006.
  • Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa 1951-2001, Opole-Jastrzębie Zdrój 2001.
  • Mazur D., Z kart historii rodziny Witczaków, "Jastrząb" nr 3 (612) III 2012.
  • "Goniec Wielkopolski" 1881, 1883, 1885.
  • Programm der Königlische Marien-Gymnasiums in Posen für das Winterhalbjahr 1878/79 und das Schuljahr 1879/80, Poznań 1880.
  • "Polska Zachodnia" 1927.
  • "Polonia" 1927.
  • "Sohrauer Stadtblatt" 1917, 1918.
  • "Dziennik Poznański" 1918.
Czytany 2556 razy
Ostatnio zmieniany czwartek, 18 kwietnia 2024 19:16

Dariusz Mazur

Pasjonat lokalnej historii. Kolekcjoner oraz autor wielu artykułów o przeszłości Jastrzębia.

Najczęściej czytane

Słowa kluczowe