Ranoszek Rudolf (5 IV 1894 Moszczenica Śl. - 8 IV 1986 Jastrzębie-Zdrój) - prof. dr hab., egiptolog, semitolog, orientalista, filolog, asyrolog, hetytolog, sumerolog
Rudolf Ranoszek urodził się 5 kwietnia 1894 r. w Moszczenicy Śl., w rodzinie Jana i Karoliny z domu Stokowy. Był ósmym spośród dziesięciorga dzieci. Edukację rozpoczął w 1900 r. w Szkole Powszechnej w Moszczenicy. W 1906 r. podjął naukę w Gimnazjum Klasycznym w Gliwicach, które ukończył w 1914 r. uzyskując świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił na Uniwersytet we Wrocławiu studiując filologię klasyczną, hetytologię i asyrologię. Ze szczególnym upodobaniem zajmował się filologią Mezopotamii. W 1922 r. uzyskał tytuł doktora za rozprawę pt. „List króla Hattusila z Hatti do króla Kadaszman – Enilia z Babilonu z początków trzynastego stulecia przed Chrystusem”. W tym samym roku podjął pracę w I Państwowym Gimnazjum w Rybniku, a po czterech latach przeszedł do Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Katowicach, gdzie wykładał m.in. łacinę i grekę. W 1929 r. rozpoczął studia w zakresie filologii Starożytnego Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie Warszawskim, które kontynuował w Lipsku. W latach 1933-34 był asystentem przy Instytucie Orientalistycznym na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. 26 marca 1935 r. habilitował się w zakresie hetytologii i asyrologii, zostając docentem Uniwersytetu Warszawskiego. Dzięki pracy habilitacyjnej pt. „Kroniki króla hetyckiego Tuthaliasa IV” uzyskał stypendium naukowe Funduszu Kultury Narodowej na wyjazd do Paryża i Londynu.
Wybuch drugiej wojny światowej zastał go w Moszczenicy. Odmawiając współpracy z okupantem, wyjechał w lipcu 1941 r. do klasztoru St. Arnold w Neuenkirchen na granicy holendersko-niemieckiej. Został jednak zdemaskowany i zesłany do obozu pracy do zakładów Hermann Göring Werke w Watensted koło Brunszwiku. Po wkroczeniu wojsk alianckich odzyskał wolność i rozpoczął organizację szkolnictwa polskiego na obszarze działania Delegatury Polskiej w Brunszwiku. W 1946 r.powrócił do Warszawy i od 17 stycznia 1947 r.został zastępcą profesora w Katedrze filologii Wschodu Starożytnego. W tym okresie wydał książkę popularnonaukową pt. „Rylcem i trzciną” o przysłowiach ludów Starożytnego Wschodu. 16 maja 1949 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a 1 września 1954 r. objął kierownictwo Katedry Filologii Wschodu Starożytnego na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1957 r. został członkiem Zespołu Rzeczoznawców Filologii Orientalnej. 30 września 1964 r. przeszedł na emeryturę prowadząc nadal zajęcia z doktorantami. W latach 80. zamieszkał u rodziny w Jastrzębiu Zdroju. W kwietniu 1985 r.(promocja 8 maja) Rada Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego przyznała prof. dr hab. Rudolfowi Ranoszkowi tytuł doktora honoris causa. Zmarł 8 kwietnia 1986 r. w Jastrzębiu Zdroju i spoczął na cmentarzu parafialnym w Moszczenicy. Jego imię nosi jedna z ulic w Moszczenicy, a także tamtejsza szkoła podstawowa.
Odznaczenia:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (lata 60.)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1983)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1986)
Wybrane publikacje prof. Rudolfa Ranoszka:
- Kronika króla hetyckiego Tuthalijasa (IV), Rocznik Oreintalistyczny 9, 1934, pp. 42-112.
- Traktat króla hetyckiego Arnuwandasa z kraju Ismirika; "Sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego" XXXII, 1938, PP. 25-30.
- Religia asyro-babilońska i hetycka, Religie Wschodu, Warszawa 1938. pp. 307-360.
- Jak powstała hetytologia?, "Meander" II, 1947, pp. 258-261.
- Mezopotamia i Syria, Warszawa 1949.
- Rylcem i trzciną. "Myśli srebrne i złote", Warszawa 1959, pp. 55-91.
- Religie Mezopotamii, Zarys dziejów religii, Warszawa 1968, pp. 263-288.