Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 35

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 36
JASPedia

Postacie sobota, 15 marca 2014 13:30   |  

Typrowicz Stanisław

Typrowicz Stanisław (ur. 1 X 1888 Mszana k. Krosna - zm. 18 VIII 1973 Jastrzębie-Zdrój) - lekarz w jastrzębskim uzdrowisku

Stanisław Michał Typrowicz urodził się 1 października 1888 r. w Mszanie koło Krosna. Był synem Wawrzyńca i Katarzyny z domu Jakiel. Ukończył gimnazjum w Jaśle i podjął studia w Krakowie. Dyplom doktora medycyny uzyskał w 1914 r. W czasie I wojny światowej był lekarzem asystentem w 3 pułku huzarów armii austro-węgierskiej. Za swoją służbę został odznaczony „Signum Laudis”. W tych ciężkich czasach Stanisław poznał swoją przyszłą żonę Wiktorię urodzoną 12 lipca 1897 r. w Treście. Wraz z zakończeniem wojny na świat przyszło ich jedyne dziecko - Halina. W 1919 roku już jako major rezerwy został przydzielony do V Baonu Sanitarnego w Krakowie

W pierwszych latach niepodległej Polski Stanisław pracował w Zakładzie dla Umysłowo Chorych w Lublińcu. W 1925 r. przeniósł się do Jastrzębia obejmując posadę lekarza zdrojowego. Jako człowiek wrażliwy na potrzeby społeczne nie szczędził grosza a to dla powodzian w Małopolsce, bezrobotnych członków Związku Inwalidów Wojennych RP czy na budowę „Domu Powstańca Śląskiego” w Katowicach. W 1930 r. został członkiem Polskiego Towarzystwa Balneologicznego. W tym samym roku, przy głównej ulicy uzdrowiska, rozpoczął budowę własnego domu. Ukończona w 1931 r. willa „Jastrzębianka”, poza mieszkaniem dla Typrowiczów, oferował kuracjuszom (jak głosi reklama) „słoneczne pokoje, wzorowo urządzone”. Swoje doświadczenia w leczeniu wraz z opisem uzdrowiska opublikował w dwóch broszurkach wydanych w 1935 i 1937 r. Jego artykuły znalazły się także na łamach prasy fachowej.

W latach 30. był członkiem Rady Śląskiej Okręgowej Izby Lekarskiej. W 1938 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Dorastająca córka Halina święciła triumfy na kortach miejscowego klubu tenisowego, zdobywając puchar w zawodach o mistrzostwo Jastrzębia-Zdroju. Okres okupacji niemieckiej rodzina doktora spędziła w rodzinnym mieście Wiktorii – Trieście. Szczęśliwie po zakończeniu II wojny światowej Stanisław i Wiktoria wrócili do Jastrzębia. We Włoszech pozostała Halina, która wyszła za mąż za przedsiębiorcę Erica Bole. W 1961 roku, przy okazji obchodów 100-lecia uzdrowiska, został odznaczony złotą odznaką „Zasłużonemu dla Rozwoju Województwa Katowickiego”. 11 maja 1970 r. w Wodzisławiu zmarła Wiktoria. Została pochowana dopiero 14 czerwca na cmentarzu parafialnym w Zdroju. Tam też został pochowany Stanisław, który zmarł 18 sierpnia 1973 r. Jedyna ich córka Halina zmarła we Włoszech pod koniec lat 80.

Rodzeństwo Stanisława Typrowicza:

- Antoni (1881-1965) ksiądz katolicki, nauczyciel religii katolickiej w 5-klasowej szkole mieszanej w Dukli, członek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej w Dukli, burmistrz Dukli (1922-1932), jedna z ulic w Dukli została nazwana jego imieniem.

- Władysław (1885-1939) doktor praw, sędzia sądu powiatowego w Bydgoszczy, adwokat, przewodniczący Zarządu Okręgu Nadnoteckiego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Społecznego, prezes Towarzystwa Opieki nad więźniami, komisarz Miejskiej Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej, prezes lokalnego Związku Prawników oraz Koła Przyjaciół Harcerzy, członek Polskiego Związku Zachodniego. Rozstrzelany przez hitlerowców w 1939 r. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Koroną (I wojna światowa)

- Wawrzyniec (1890-1940) doktor praw, starosta nowosądecki (1927-1929), wicewojewoda poznański (1929-1931), notariusz w Przemyślu (1931-1934), prezes Oddziału Związku Legionistów Polskich w Przemyślu, prezes Izby Notarialnej we Lwowie. Zamordowany przez NKWD w 1940 r. Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości

- Kaziemierz (1903-1931) abiturient Uniwersytety Jagiellońskiego

- Zofia (1908-1999)

Publikacje Stanisława Typrowicza:

- Jastrzębie-Zdrój, górnośląskie zdrojowisko słone i jego środki lecznicze, "Lekarz Kolejowy" nr 2 1933.

- Jastrzębie-Zdrój. Opis zdrojowiska, wyniki leczenia 1935. - Jastrzębie-Zdrój, (opis, wskazania i wyniki leczenia Zakładu Kąpielowego), "Polska Gazeta Lekarska" 1936.

- Jastrzębie-Zdrój, śląskie zdrojowisko słono jodobromowe, Jastrzębie-Zdrój 1937.

- Wartości lecznicze Jastrzębia-Zdroju, "Therapia Nova" nr 5 1937.

- Jastrzębie-Zdrój, śląskie zdrojowisko słono jodobromowe, "Prasa Lekarska" Zeszyt 8 (87), tom VIII 1939

Źródła:

  • Biuletyn Galerii Historii Miasta marzec 2012.
  • "Nowiny" 1961.
  • "Polska Zachodnia" 1926-1939.
  • Boratyn M., Mazur D.: Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska 1861-1994”, Jastrzębie-Zdrój 2011.
  • Księga Pamiątkowa 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868-1938, Jasło 1938.
  • Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle, lata 1897, 1898, 1899, 1901, 1902, 1904, 1905, 1907-1908, 1915-1916.
  • Księga adresowa Polski 1926/27, 1928, 1929, 1930.
  • Urzędowy spis lekarzy, Warszawa 1924/25, 1931.
  • Urzędowy spis lekarzy i aptek Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1926/27.
  • Urzędowy spis: lekarzy, farmaceutów…, Warszawa 1939.
  • Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1936, 1938.
  • Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1948, Warszawa 1949.
  • Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1923.
  • Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszcz - Kronika Bydgoska XIX, Bydgoszcz 1998.
  • "Goniec Wielkopolski" 1930.
  • Kronika Miasta Poznania, Rocznik VII – nr 4, Poznań 1930.
  • Księga adresowa miasta Bydgoszcz 1925, 1928, 1929, 1933.
  • "Kurier Bydgoski" 1935, 1939.
  • "Lech, Gazeta Gnieźnieńska" 1923, 1927
  • "Pałuczanin, Ilustrowany Kurier" 1934.
  • Kutta J., Kartka z dziejów adwokatury bydgoskiej 1918-2003, Promocje kujawsko-pomorskie, Bydgoszcz 2004.
  • "Słowo Pomorskie" 1923, 1926
  • Wanda Niemczycka Babel - Z dziennika podróży w czas przeszły, Lwów 2005. (http://www.lwow.com.pl)
  • Bohdan Królikowski – Grzechy Pamięci, Warszawa 2002.
Czytany 2495 razy
Ostatnio zmieniany wtorek, 10 grudnia 2024 06:14

Dariusz Mazur

Pasjonat lokalnej historii. Kolekcjoner oraz autor wielu artykułów o przeszłości Jastrzębia.

Najczęściej czytane

Słowa kluczowe