Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 roku 1 stycznia 1989 roku przekształcono Rybnicko-Jastrzębskie Gwarectwo Węglowe (działające od roku 1984) w Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla „Południe”. PEW "Południe" podlegał Wspólnocie Węgla Kamiennego utworzonej 23 października 1987 roku (siedziba w Katowicach).
PEW "Południe" zostało zlikwidowane decyzją Ministerstwa Przemysłu 11 grudnia 1989 roku. Jednak funkcjonowało do 30 kwietnia roku 1990 jako PEW "Południe w likwidacji. Część kopalń uzyskała niezależność ekonomiczną i funkcjonowała samodzielnie pozostałe działały w Rejonowych Inspektoratach Wspólnoty Węgla Kamiennego do momentu uzyskania niezależności ekonomicznej. Samodzielność z PEW "Południe" na początku uzyskały kopalnie: Manifest Lipcowy", "XXX-lecia PRL", "Jankowice", "Bolesław Śmiały". Zakłady podlegały bezpośrednio Ministerstwu Przemysłu.
Po Rybnickim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego (siedziba wpierw w Radlinie i Katowicach, potem w Rybniku, w końcu w Jastrzębiu-Zdroju) przekształconym w Zrzeszenie Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju, kolejno w Rybnickie-Jastrzębskie Gwarectwo Węglowe utworzono przedostatnią organizację skupiającą kopalnie w naszym rejonie, Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla „Południe” (PEW).
W styczniu utworzono 4 Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla w Zagłębiu Górnośląskim oraz jedno w Zagłębiu Dolnośląskim (Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla "Dolny Śląsk):
- „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju,
- „Północ” z siedzibą w Katowicach,
- „Wschód” z siedzibą w Sosnowcu,
- „Zachód” z siedzibą w Zabrzu.
PEW „Południe” skupiało 16 kopalń i 5 zakładów pomocniczych. W jego struktury włączono Kopalnię Węgla Kamiennego „Bolesław Śmiały” (Łaziska Górne), ale poza organizacją znalazła się Kopalnia Węgla Kamiennego „Szczygłowice” oraz Kopalnia Węgla Kamiennego „Knurów” (włączono je do PEW „Zachód”).
Naczelnym dyrektorem PEW „Południe” został Andrzej Kapłanek, były dyrektor Kopalni Węgla Kamiennego „Dębieńsko”.