Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 35

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 36
JASPedia

Źródła sobota, 19 grudnia 2015 22:15   |  

Bzie, Jastrzębie, Szeroka i Moszczenica w spisie świętopietrza z 1447 roku

W średniowieczu archidiakonat opolski w diecezji wrocławskiej dzielił się na 12 archiprezbiteratów (dekanat). Jednym z nich był archiprezbiterat żorski. Wierni w tym czasie zobowiązani byli uiszczać opłatę papieżowi, hoc est świętopietrze. Można się spotkać z wieloma nazwami świętopietrza, przykładowo: Denarius s. Petri, sente Petris pfenning, Petronales.  Była to danina, czynsz lub też opłata należąca się Stolicy Apostolskiej za „opiekę”. Początkowo miało postać podymnego, czyli płacono go od domu mieszkalnego (rodziny), następnie pogłównego. Pobierano go wówczas od każdej duszy-osoby (certa pensio de personis singulis).  Kolejno świętopietrze płaciła parafia (ecclesia parochialis). W takiej sytuacji poborem daniny zajmował się pleban, który opłatę zbierał od wiernych, następnie przekazywał kolektorowi. 
 
Źródło: Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti [in:] „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”, Breslau 1893.
 
W sporządzonym sprawozdaniu z poboru świętopietrza (opłata na rzecz papiestwa) przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447 roku, w skład żorskiego archiprezbiteratu wchodziły m.in. parafie (wysokość świętopietrza, nazwa parafii):
- VIII grossi Goltmansdorff (Bzie płaciło 8 groszy świętopietrza),
- IIII grossi Hermansdorff (Jastrzębie płaciło 4 grosze świętopietrza),
- IIII grossi Tunsdorff (Szeroka płaciła 4 grosze świętopietrza),
- III grossi Mostnicz (Moszczenica płaciła 3 grosze świętopietrza).

 

Źródła:

  • Długosz J., Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis nunc primum e codice autographo editus, v. 8, t. II, Cracoviae 1864.
  • Gromnicki T., Świętopietrze w Polsce, Kraków 1908.
  • Helcel A. Z., Starodawne prawa polskiego pomniki z ksiąg rękopiśmiennych dotąd nieużytych główniej zaś z ksiąg dawnych sądowych ziemskich i grodzkich ziemi krakowskiej, t. II, Kraków 1870.
  • Lubszczyk J., Bzie i Szeroka w starych dokumentach, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 1 (43) z marca 2017 roku (ISSN 2080-3737).
  • Lubszczyk J., Średniowieczna dziesięcina papieska i świętopietrze w archiprezbiteracie żorskim, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 3 (41) z września 2016 roku (ISSN 2080-3737).
  • Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti [in:] „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”, Breslau 1893.
Czytany 2913 razy
Ostatnio zmieniany środa, 20 listopada 2024 16:04

Janusz Lubszczyk

Historyk z Wodzisławia Śląskiego, nauczyciel, archiwista, autor artykułów i prac monograficznych o historii regionu i miasta. Pracuje w Szkole Podstawowej nr 19 im. Juliana Tuwima i Zespole Szkół nr 3 im. Stanisława Wyspiańskiego.

Najczęściej czytane

Słowa kluczowe