Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 35

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/klient.dhosting.pl/zwach/jaspedia.jasnet.pl/public_html/module/Index/text.php on line 36
JASPedia

Wydarzenia wtorek, 11 marca 2014 20:35   |  

Protest uczniów ZSZ w Jastrzębiu–Zdroju. 13 maja 1982 r.

Po wprowadzeniu stanu wojennego i wiążącymi się z nim obostrzeniami prawnymi społeczny sprzeciw wobec poczynań władz zaczął przejawiać się w różnego typu akcjach symbolicznego sprzeciwu. Na dzień 13 maja 1982 r. opozycja zaplanowała specyficzny strajk, który miał na celu uczczenie pamięci ofiar stanu wojennego, a który polegał na przerwaniu o godz. 12, na 15 min., pracy lub nauki i staniu w tym czasie na baczność. W proteście udział wzięli uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych przy ul. Harcerskiej oraz II Liceum Ogólnokształcącego w Jastrzębiu. Za udział w proteście represje spotka 9 uczniów kl. 1 MP technikum wchodzącego w skład ZSZ. Byli nimi: Piotr Armada, Mirosław Bałkowski, Tadeusz Grzelak, Krzysztof Kuś, Jan Sońta, Ireneusz Szlaga, Andrzej Trzasko, Janusz Wadliński, i Krzysztof Kopiczko.

Pech chciał, że 13 maja o godz. 12 kl. 1 MP miała lekcję j. rosyjskiego, prowadzoną przez Grażynę Morcinek. Nauczycielka powiadomiła o zajściu dyrektora szkoły Marian Bywalca. Podczas rozmowy z dyrektorem jeden z uczniów przyznał, że przerwanie nauki było protestem przeciwko stanowi wojennemu. Dyrektor powiadomił o wszystkim swoich przełożonych. W sprawę zaangażowały się władze wojewódzkie, a nawet centralne. 19 maja odbyła się Rada Pedagogiczna, w której uczestniczyli komisarz wojskowy ppłk Pustułka oraz dyrektor do spraw pracowniczych KWK „Manifest Lipcowy” Tadeusz Przybylski. Rada Pedagogiczna miał rozstrzygnąć o losie krnąbrnych uczniów. Podczas jej trwanie dyrektor M. Bywalec obciążył winą za zajście również wychowawcę klasy – Zbigniewa Górskiego, zarzucając mu niedopełnienie obowiązków. Większa część grona pedagogicznego stanęła w obronie wychowawcy, obwiniła za to nauczycielkę rosyjskiego. Ta nie miał sobie nic do zarzucenia. Jej zdaniem winny był Z. Górski, a nieposłuszni uczniowie powinni byli być wydaleni ze szkoły. Grono pedagogiczne obstawało przy zwykłej każe dyscyplinarnej, ale do rozmowy włączyli się dyrektor z „Manifestu” i komisarz wojskowy. Domagali się surowych kar dla uczniów. Większość nauczycieli twardo broniła podopiecznych, doszło do ostrej kłótni. W głosowaniu 29 nauczycieli opowiedziało się za karą dyscyplinarną – naganą oraz nakazem zapoznania się z dekretem o stanie wojennym. Dwóch pedagogów zagłosowało za skreśleniem „buntowników” z list uczniów. Wydawało się, że sprawa została polubownie zakończona.

Nie był to jednak jej koniec. Jako pierwszego represje spotkały Z. Górskiego, dyrektor odebrał mu wychowawstwo, a następnie został zwolniony (31 maja), choć oficjalnie „ze względu na reorganizację szkoły”. Decyzja Rady Pedagogicznej nie zadowoliła partyjnych towarzyszy. Na 28 maja zwołano kolejne jej posiedzenie. Przybył na nie naczelnik Departamentu Szkolnictwa Ministerstwa Górnictwa i Energetyki w Katowicach mgr inż. Wilhelm Zając, mający jedną misję – doprowadzić do wydalenia uczniów ze szkoły. Zmianę uchwały Rady Pedagogicznej z 19 maja wymuszono na nauczycielach szantażem. „Poinformowano” ich, że uczniowie i tak zostaną wydaleni, a jeśli grono pedagogiczne nie zmieni zdania, szkoła zostanie zlikwidowana. Przestrzegano też przed konsekwencjami grożącymi za trwanie w uporze. W efekcie tego 32 członków Rady Pedagogicznej zagłosowało za relegowaniem uczniów, jeden wstrzymała się od głosu. Rodzice uczniów zwracali się później o pomoc do ks. Bernarda Czerneckiego, który interweniował w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki - bezskutecznie. Za to Grażyna Morcinek awansowała na stanowisko szkolnego sekretarza POP, a później został przeniesiona do pracy w Komitecie Miejskim PZPR.

Swój finał sprawa znalazła już po 1989 r. Podczas konferencji Rady Pedagogicznej w grudniu 1991 r. dwaj nauczyciele – Józef Dyra i Bogdan Kwiatkowski - przypomnieli o zdarzeniach z 1982 r. Złożyli też wniosek o anulowanie uchwały z 28 maja 1982 r. W głosowaniu nad wnioskiem tylko 2 osoby wstrzymały się od głosu, reszta składu Rady poparła go. Wyrzuconych ze szkoły w stanie wojennym uczniów poinformowano o rehabilitacji.

Źródła:

  • Protest uczniów z 13 maja 1982 r. w: Monografia Zespołu Szkół nr 6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu –Zdroju.
Czytany 1216 razy
Ostatnio zmieniany poniedziałek, 25 marca 2024 17:17

Paweł Warłycho

Politolog z zawodu i zamiłowania. Autor artykułów o najnowszej historii Jastrzębia publikowanych m.in. w "Biuletynie Galerii Historii Miasta" oraz jastrzębskim dodatku do "Dziennika Zachodniego", a także współaut

Najczęściej czytane

Słowa kluczowe